İsveçin Tarihi

İsveçin Tarihi

İsveç´e ilk insan yerleşmeleri, eldeki belgelere göre M.Ö. 800 yıllarında İsveç´in güney ucunda görülmüştür. İlk İsveçliler zamanla kuzeye doğru yayılmaya başlamışlardır. Sonraları ticaret yapmak için Akdeniz´e açılmışlar, Romalılarla ticari ilişkiler kurmuşlardır. İsveç´in adı Svear kabilelerinden gelir. Ülkenin başlangıç tarihinde ülkenin güneyinde yerleşmiş olan Gotarlarla Svearlar arasında uzun süreli çatışmalar olmuştur. Svearların Gotarları Brevalla´da yenmesiyle İsveç Krallığı kurulmuştur.

İsveç´e M.S. 4. yüzyıldan başlayarak bazı Germen kabileleri göç etmişlerdir. Dokuzuncu yüzyılda İsveç kralları Normanların Batı Avrupa´ya yaptıkları akınlara katıldılar. Ama asıl gayeleri doğuda bir takım topraklar elde etmekti. Doğuya yönelen İsveçliler Novgorod ve Kiev´i ele geçirerek, buralarda birer prenslik kurdular.

Onuncu ve on birinci yüzyıllarda Norveç ve Danimarka ile aralıklı çatışmalara girdiler. On birinci yüzyılda Hıristiyanlık İsveç´te resmi din olarak kabul edildi. On ikinci yüzyılda kral olan Aziz Erik, Finlandiya´yı topraklarına kattı. On üçüncü yüzyılda ise, dört İskandinav ülkesi (İsveç, Norveç, Danimarka ve Finlandiya) Kalman Birliği adı ile bir tek otorite altında toplandılar (1397).

Kalman Birliği yaklaşık 125 yıl sürdü. Danimarka ile İsveç arasındaki zıtlaşmalar yoğunlaşınca, İsveç Kralı Gustaf Vafa, Danimarkalıları İsveç´ten kovarak birliğe son verdi. 1523´te İsveç Kralı Gustaf Vafa, İsveç´in bağımsızlığını ilan etti. 1520´lerde başlayan Lutherci Reform hareketleri başarıya ulaşınca, 1529´da Roma ile ilişkileri kesildi. Bunu takip eden 200 yıl içinde İsveç; Danimarka, Polonya ve Rusya´yla Baltık egemenliği için birçok savaşlar yapmıştır.

Kral İkinci Gustaf Danimarka´yla barış imzalamış, Polonya Prusyasını ele geçirmiş, 30 yıl savaşlarına önemli katkıda bulunmuştur. Vestfalya Antlaşması ile (1648) İsveç büyük bir devlet olmuştur. Baltık Denizindeki hakimiyeti, Ruslara Poltava´da İsveç orduları yenilince son bulmuştur (1709). Napolyon´un generallerinden Jean Buptiste Bernadotte 1818 yılında Ondördüncü Karl adıyla İsveç kralı olmuştur.

Bugün İsveç´te hüküm süren kral ailesi bu soydandır. On dördüncü Karl döneminde İsveç ile Norveç birleşmiş bu birleşme 1905 yılında barışcı bir biçimde son bulmuştur. İsveç Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında tarafsız olarak kalmıştır. Günümüzde tarafsız politikasına ters düşeceği için Nato ve AET´ye girmemektedir.
Top